Nieuwstopic Zoo Planckendael (2025)

[Gorilla Gust]

Plaats vanaf 2025 hier in dit topic al het nieuws uit Zoo Planckendael. Het oudere dierentuinnieuws van deze dierentuin vinden we terug in het Dierentuinnieuws Archief (enkel toegankelijk voor leden). Op naar een jaar vol beestige nieuwtjes en weetjes!

[Gorilla Gust]

Het jaar is nog niet helemaal gestart, maar het jaartopic alvast wel. We gaan verder waar we gestopt zijn in het 2024-topic:

Wat kleine updates van vandaag:

- De Europese volière is weer geopend. Er zijn nieuwe palen gezet en de volière is nu opener omdat een groot deel van de vegetatie weggehaald of gesnoeid is. Er zitten momenteel kaalkopibissen, smienten, zomertortels (vandaag niet gezien) en slobeenden (verhuisd van de volière bij de sneeuwluipaarden, vandaag nog geen bordje aanwezig).

- De bouw van de nieuwe ingang vordert goed, de nieuwe ingang lijkt redelijk groot te zullen gaan worden.

- Eén van de witvleugelboseenden zat in de volière van de jufferkraanvogels, dit dier leek mij nogal gestresseerd.

- De werken aan de volières bij de leeuwen, waar voorheen de treinwagons stonden, lijken nauwelijks vorderingen gemaakt te hebben ten opzichte van eind november.

[seborga]

Eerste ooievaars zijn terug in Planckendael na overwintering in het zuiden: "De eerste koppels beginnen te 'klepperen', de natuur op haar mooiste"

Ze zijn een paar maanden weggeweest, maar er vliegen weer ooievaars boven ZOO Planckendael in Muizen. Het dierenpark telde al 50 vogels die terug zijn van hun tocht naar het zuiden. Bovendien zijn er steeds meer ooievaars in de zoo, want met 376 vogels was 2024 opnieuw een recordjaar.

De meeste ooievaars vertrekken half augustus richting het zuiden om te overwinteren. Dat doen ze niet allemaal op dezelfde plek, daarom verloopt hun terugkeer nu ook gespreid. "Ongeveer 20 van de 376 zijn in ons park blijven overwinteren", zegt ooievaarskenner en verzorger in ZOO Planckendael, Olivier Vercauteren.

"Daarnaast is er nog een groep die naar de buurlanden, zoals Frankrijk en Duitsland, trekken. De jongere vogels gaan nog wat verder, richting Spanje of Noord-Afrika. Die verwachten we pas terug tegen maart in Planckendael."

In het park valt het typische kleppergeluid van de snavels weer te horen.

Dat de langpotige vogels weer in de zoo zijn, valt vooral te merken aan het typische 'geklepper'. "Dat is een geluid dat ze maken met hun snavel om te communiceren. Dat doet de hartjes van onze verzorgers natuurlijk sneller slaan, want het is een kleine voorbode voor de lente", zegt de verzorger verheugd.

Maar wie als bezoeker dat 'snavelgeklepper' wil horen in Planckendael, moet op dit moment nog veel geluk hebben. "Want de eerste koppels beginnen te klepperen, maar het zijn er nog niet zo veel. Maar áls je het hoort, is het altijd een heel mooi schouwspel, de natuur op haar mooiste."

Sinds 1990 zijn ooievaars graag geziene gasten in ZOO Planckendael, en ze worden steeds talrijker. De reden? Vooral de goede ligging van het dierenpark, zo vertelt Vercauteren nog.

"Planckendael ligt op de trekroute, dus veel vogels uit Nederland passeren hier en blijven hier hangen. Bovendien is de groene omgeving van Mechelen ideaal voor de dieren, want er zijn veel natte weilanden met voedsel voor de dieren. En de bestaande kolonie hier in ons dierenpark trekt ook aan, omdat er al veel bestaande nesten zijn waar de vogels zich kunnen nesten."

Bron:
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/01/10 ... ecordjaar/

[Limburg vooruit]

Die gaan al dik spijt hebben dat ze geen 3-4 weken gewacht hebben

[MClaeys]

Klepperen van de koude als het tegenzit binnenkort…

[Laafsekikker]

Vroege vogels in ZOO Planckendael: de eerste ooievaars zijn terug in het park
2025 is nog maar net begonnen, maar ZOO Planckendael verwelkomde al de eerste ooievaars na een paar maanden afwezigheid. Bij de eerste tellingen werden er al meer dan 50 vogels waargenomen in het Mechelse dierenpark. Dat zijn er veel meer dan vorig jaar rond deze tijd. Het is nu al een geklepper van jewelste boven het park, op zoek naar het beste nest! “2024 was opnieuw een recordjaar met 166 jongen. De meeste van die jongen vertrokken half augustus”, vertelt verzorger Olivier.

ZOO Planckendael kijkt jaarlijks uit naar de thuiskomst van de ooievaarskolonie, een belangrijke traditie. Dit jaar is het al extra vroeg zo ver: de eerste vogels zijn nu al terug geland in het park en laten hun geklepper horen. Waarschijnlijk zijn deze vogels niet helemaal naar het verre Zuiden gevlogen, maar overwinterden ze dichter bij huis.

“In totaal telt ZOO Planckendael zo’n 376 vogels en kende de afgelopen jaren ook steeds meer broedende paren en jongen. Hiermee is het de grootste kolonie van het land. Deze ooievaars overwinteren niet allemaal op dezelfde plek, waardoor hun terugkeer ook gespreid verloopt”, zegt Olivier. Ooievaars die grotere afstanden aflegden, worden vanaf eind februari en vooral in maart verwacht.

Sowieso beginnen niet alle ooievaars jaarlijks aan de grote tocht: “We weten dat verschillende van onze volwassen vogels hier in het park of de ruime omgeving overwinteren. Voor een ooievaar is een paar honderden kilometer zwerven rond hun nest geen uitzondering buiten de broedperiode”, zegt Olivier. “Bij de dieren die wel vertrekken, zien we verschillende strategieën.”

Verschillende overwinteringstypes
De meeste ooievaarsjongen van 2024 vertrokken half augustus in drie grote groepen. Een klein deel van de jonge dieren bleef wat langer en sloot later aan bij groepen zwervers om nog een deel van de trek aan te gaan.

De volwassen ooievaars vertrekken rond half september naar het Zuiden. Naast de vogels die in het park verblijven, blijven sommige anderen lokaal zwerven. Zij trekken in enkele dagen richting Duitsland, Nederland en het Noorden van Frankrijk. Ooievaars zijn grote opportunisten wat voedsel betreft. Ze eten kleine zoogdieren zoals mollen, muizen, of kikkers maar ook insecten, aas en regenwormen smaken wel. Is er voldoende eten te vinden in de omgeving, dan hoeven ze niet ver weg te vliegen. Deze groep ooievaars keert dus vroeger terug. Zij overnachten in het park, terwijl ze elders voedsel zoeken.

Ooievaars tellen
Half december vond de nationale wintertelling plaats. “Ooievaars worden idealiter geteld voor zonsopgang, omdat ze vroeg uitvliegen om voedsel te zoeken”, vertelt Olivier. De officiële telling is een momentopname, dus geven extra waarnemingen een vollediger beeld. “In de dagen na de telling zagen we het aantal ooievaars snel stijgen. Ooievaars zijn nesttrouw, daarom keren ze altijd terug. Lege nesten werden weer ingenomen en overal in het park was geklepper te horen. Er is veel territoriumdrift, wat wil zeggen dat er onderling volop geklepperd wordt om duidelijk te maken “dit is mijn nest, vlieg maar verder”. Sommige ooievaars vliegen ook nu al rond met takken om hun nesten te verfraaien, wat normaal pas later gebeurt. Het zachte winterweer van de afgelopen maanden speelt hier waarschijnlijk een rol in.”

“Ondertussen hebben we al meer dan 50 ooievaars geteld. Ooievaars die tot op enkele honderden kilometers van het park hebben overwinterd komen al eens piepen en hun nesten terug innemen en verfraaien”, legt Olivier uit. Het is dit jaar dus al extra vroeg druk in de nesten boven het park.

Recordjaar 2024
Sinds 1990 zijn ooievaars graag geziene gasten in ZOO Planckendael. Het begon allemaal met zes van deze zwart-witte vogels. De jongen van deze broedkoppels kregen toen de kans om in augustus te vertrekken naar warmere oorden. Destijds waren er amper ooievaars die de westelijke trekroute namen. Het park bracht dankzij het uitzetten van deze dieren de ooievaar opnieuw naar België. “Ze trokken wel 5.000 kilometer naar Zuid-Spanje en zelfs naar West-Afrika, maar kwamen terug, opnieuw en opnieuw. De kolonie is sindsdien stevig uitgebreid. In 2024 telden we 166 jongen, een evenaring van het record van 2023. Met 71 succesvolle nesten en 376 vogels in totaal was het een succesvol jaar voor de grootste kolonie van het land”, licht woordvoerster Amanda Wielemans toe. Benieuwd wat 2025 verder in petto heeft voor deze bijzondere diersoort.

[Gorilla Gust]

Sinds 1 januari is het rookverbod verstrengd in België en mag er onder meer in dierentuinen niet meer gerookt worden. Tenzij in een afgebakende rookzone. ZOO Planckendael (en Antwerpen?) gaat een stap verder, en schrapte ook haar rookzones horen we bij het VRT-nieuws. Pakawi Park en Pairi Daiza opteren bijvoorbeeld wel eerst nog voor beperkte rookzones.

https://www.vrt.be/vrtmax/a-z/vrt-nws-j ... ttime=1018

[Renegade]

Ik was zondag in Planckendael.

Het belangrijkste nieuws is dat er op verschillende plaatsen aan volières wordt gewerkt.

De werken tussen de leeuwen en de Aziatische volières lijken niet bepaald op te schieten, behalve een beperkte vooruitgang van de grondwerken was hier niks te zien, maar de volières lijken wel te blijven.

Naast de volière van de jufferkraanvogels lag een stapel bamboe palen, het is niet duidelijk of die voor de Aziatische volières zijn dan wel dat de hutjes van de volière met de jufferkranen vernieuwd gaan worden.

In de serre wordt de volière met de duiven en de Vietnamfazanten gerenoveerd, daar is een stuk voor afgezet. Ook het stuk bij de andere volière, het uitkijkpunt van het derde binnenverblijf voor de mensapen en de uitgang is afgezet, maar wat ze daar aan het doen zijn werd niet duidelijk. Het was wel nog steeds mogelijk om twee van de drie verblijven binnen te zien.

Bij het orangoetaneiland naast de makaken lag een werkponton.

De oude volières in het Amerikaanse deel worden gerenoveerd. De volière van de kapgieren kreeg al nieuwe palen en netten en een deel nieuwe bodembedekking, bij de volière van de soldatenara's was men hier nog mee bezig. Van de volière van de brillenuilen waren de oude palen en netten al weggehaald, net als een deel van de beplanting. Aan de volière met de blauwkopara's en guirakoekoeken was nog men nog niet begonnen.

In de galerij op ZooChat staan een aantal foto's.

[Apenarend]

Thx voor de update en de foto's Renegade. Toch bizar die toch vrij omvangrijke werken in de Vietnam fazantenvolière, was die niet ook gerenoveerd nav de komst van de apen?

Weet je of ze in het Amerika deel ooit nog iets van plan zijn met de andere volières tegenover de briluilen?

[Renegade]

Thx voor de update en de foto's Renegade. Toch bizar die toch vrij omvangrijke werken in de Vietnam fazantenvolière, was die niet ook gerenoveerd nav de komst van de apen?

Weet je of ze in het Amerika deel ooit nog iets van plan zijn met de andere volières tegenover de briluilen?

Een paar jaar geleden werd er gesproken van een grote doorloopvolière met eendachtigen en andere vogels op die plaats, maar met de huidige renovatie lijkt het mij toch eerder dat ze nog een tijdje met deze volières willen doorgaan.

[Zoozot]

Toch bizar die toch vrij omvangrijke werken in de Vietnam fazantenvolière, was die niet ook gerenoveerd nav de komst van de apen?

Ik ben er niet zo zeker van dat de volière bij de ombouw voor de orang-oetans al gerenoveerd was. Op het zicht zag de volière er nog net zo uit als in de tijd dat er nog neushoornvogels zaten

De oude volières in het Amerikaanse deel worden gerenoveerd. De volière van de kapgieren kreeg al nieuwe palen en netten en een deel nieuwe bodembedekking, bij de volière van de soldatenara's was men hier nog mee bezig. Van de volière van de brillenuilen waren de oude palen en netten al weggehaald, net als een deel van de beplanting. Aan de volière met de blauwkopara's en guirakoekoeken was nog men nog niet begonnen.

De volière van de blauwkopara's is bij een vorige herinrichting van die zone al eens vernieuwd, dus het zou me niet verbazen als die gewoon ongewijzigd blijft.

Weet je of ze in het Amerika deel ooit nog iets van plan zijn met de andere volières tegenover de briluilen?

De tegenoverliggende volières worden grote delen van het jaar gebruikt als huisvesting voor de vogels uit de roofvogeldemonstratie, dus ik vermoed van niet.

[Zoozot]

ZOO Science, het wetenschapsplatform van de KMDA, heeft vandaag een interessant artikel gepubliceerd: de laatste duingazelle van het Planckendael is inmiddels alweer een tijdje overleden, maar met expertise en ondersteuning draagt de KMDA nog steeds een steentje bij aan een natuurbehoudsproject voor de duingazelle in Tunesië.

Datende duingazellen: ZOO Planckendael redt bedreigde diersoort

“De laatste duingazelle in Europese zoos woonde hier, nu redden we de soort in de natuur”

De toekomst van de duingazelle, één van de meest bedreigde gazellesoorten ter wereld, krijgt een nieuwe kans dankzij ZOO Planckendael. Met financiële steun, deskundigheid in populatiemanagement en dieren uit hun eigen collectie draagt de dierentuin bij aan het succes van een cruciaal kweekprogramma in het Sidi Toui National Park in Tunesië. “Dit programma vormt een belangrijke stap in het behoud van deze elegante soort en haar mogelijke herintroductie in de natuur”, zegt Sander Hofman, manager Dierenzorg van ZOO Planckendael waar de laatste duingazelle in Europese dierentuinen leefde.

Volledig artikel: ZOO Science

[Gorilla Gust]

in de marge...

Een vrachtwagen heeft een ooievaar van het Webbekoms Broek doodgereden aan de dierentuin Planckendael. De vogel komt uit het natuurgebied in Diest, maar migreerde om bij de grote groep ooievaars te gaan broeden. Maar daar zat het al vol ooievaars, waardoor de vogel een nest moest bouwen vlak aan de drukke steenweg. "We zijn in rouw", zegt natuurgids van het Webbekoms Broek Luc Cieters.

https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/02/26 ... px_ZShAcyQ

[zooplank]

waarom wordt er niet meer gekweekt met de wisenten en de prezwalskipaarden planckendael had daar grote successen mee gehaald en ze waren er zo bekend mee geworden er zijn zelfs verschillende dieren terug uitgezet in rewilding progamma s in roemenïe en Mongolie hun perken lijken mij toch groot genoeg om wat verjonging toe te voegen

[MClaeys]

Naar het schijnt zou Zora, de zwarte jaguar die jaren samenleefde met haar zus Zoë in Zoo Antwerpen, vandaag ingeslapen worden achter de schermen in Planckendael. 26 jaar naar het schijnt, een heel mooie leeftijd.

[Jarne]

waarom wordt er niet meer gekweekt met de wisenten en de prezwalskipaarden planckendael had daar grote successen mee gehaald en ze waren er zo bekend mee geworden er zijn zelfs verschillende dieren terug uitgezet in rewilding progamma s in roemenïe en Mongolie hun perken lijken mij toch groot genoeg om wat verjonging toe te voegen

Deels omdat dat hun focus nu niet meer is, deels omdat ze nu eenmaal niet het enige park (meer) zijn. Er zijn veel parken die met die soorten willen kweken, terwijl de plek om nakomelingen uit te plaatsen beperkt is. Toen ze nog zo veel kweekten was het kweekprogramma ook nog in de volle groei, en als 1 van de voortrekkers moesten ze uiteraard goed kweken toen. Intussen heeft bijna elk zichzelf respecterend wildpark beide soorten.

[zooplank]

toch vind ik het zonde er zitten nog maar 2 wisenten voor zo een grote oppervlakte

[Jarne]

toch vind ik het zonde er zitten nog maar 2 wisenten voor zo een grote oppervlakte

Weinig parken die een paar oude wisenten willen, het algemeen probleem met ouder wordende dieren. Op termijn zal dat stuk dan wel vrijkomen voor een herontwikkeling

[Zoozot]

toch vind ik het zonde er zitten nog maar 2 wisenten voor zo een grote oppervlakte

Weinig parken die een paar oude wisenten willen, het algemeen probleem met ouder wordende dieren. Op termijn zal dat stuk dan wel vrijkomen voor een herontwikkeling

Dat lijkt me inderdaad correct. Het lijkt me evident dat de keuze om niet meer te kweken met de wisenten en przewalskipaarden deel is van een langetermijnvisie voor het park. Het lijkt er immers al langer op dat de zone waar die twee soorten zitten in de toekomst ooit op de schop zal gaan. De wisenten zijn bovendien zowat de enige dieren in Planckendael die nog in het "verkeerde" continent zitten.

[Renegade]

Wat updates van zondag 2 maart 2025:

- De nieuwe ingang vordert goed. De bamboetoren wordt wel een beetje een landmerk, zoiets heb ik nog niet elders gezien. Ik denk dat deze tegen de zomer misschien wel klaar moet geraken, afhankelijk van hoeveel werk er aan de gebouwen nog is.
- Tussen de Aziatische volières en het leeuwenverblijf wordt er een nieuw wandelpad aangelegd. Het lijkt er ook op dat de volières gerenoveerd worden. De netten waren weggehaald en ik zag grondwerken, de plaatsing van nieuwe rotsen en de bouw van een muur met betonstenen naast het vogelgebouwtje. Ik denk dat de volières nieuwe uitkijkpunten krijgen.
- In het leeuwenverblijf zijn nieuwe bodembedekking en enkele nieuwe boomstammen aangebracht.
- Aan de duivenvolière in de Aziatische serre wordt harder gewerkt dan ik had verwacht. Er wordt een structuur met een dak (uitkijkpunt?) gebouwd en ook aan de achterwand wordt gebouwd. De duiven zitten momenteel in de binnenvolière tussen de ingang en de uitgang en hun bordjes staan ook daar. In die volière zitten ook de kroonduiven en de goudfazanten. De manenduiven en de bonte muskaatduiven zijn nesten aan het bouwen bovenop de metalen bak met de installatie voor de schuiven naar de buitenvolière. Het is nog onduidelijk of de duiven in hun huidige volière blijven en of er misschien iets anders in de andere volière komt (neushoornvogels? al een tijdje niet te zien.).
- In het middelste mensapenbinnenverblijf in de Aziatische serre worden de klimstructuren vernieuwd. De gibbons zijn hierdoor tijdelijk niet te zien. Het werkponton dat een maand geleden naast het eiland aan de leeuwenzijde lag, lag nu bij de middelste eilanden.
- Bij het derde mensapenbinnenverblijf zijn bamboepalen aangebracht op het bovenste gedeelte van het hekwerk, boven de kijkruiten. Dit verblijf kan nu dus enkel nog bekeken worden vanaf het lagere uitkijkpunt met de steile trap, en niet meer vanaf de wandelweg.
- Achter het wisentenverblijf, nabij het drankstandje, wordt een nieuw speeltuintje aangelegd.
- De manenschapen zijn tijdelijk niet gezien, een reden was niet opgegeven.
- Ik zag een gedomesticeerde muskuseend, mogelijk een vrouwtje, in het bizon- en wapitiverblijf. Deze soort staat (nog?) niet op ZTL voor Planckendael.
- De Mexicaanse soldatenara's zitten weer in hun vernieuwde volière en volgens een bordje zijn ze aan het nestelen. Er was nog geen vooruitgang aan de volière van de brillenuilen.
- De Cubaanse flamingo's lijken weer naar Antwerpen te zijn vertrokken, waar de Chileense in Antwerpen heen zijn is onduidelijk.
- De Darwinnandoe's zaten apart van de guanaco's en de capybara's.
- Ik zag voor het eerste twee Visayanwrattenzwijnen bij de Indische neushoornstier, mogelijk een mannetje en een vrouwtje maar zeker ben ik daar niet van.

Ik hoop in de komende dagen een aantal foto's te plaatsen in de galerij op ZooChat ter ondersteuning van deze updates.